Rocznik Integracji Europejskiej, 15/2021
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Janusz Józef Węc, Germany’s Position on the System Reform of the European Union in the 2002–2016, Wydawnictwo Peter Lang, Berlin 2018, ss. 288.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Dulak, MichałItem Anna Pacześniak, Bartosz Rydliński (red.), Europejskie partie polityczne. Dyskurs programowy w Unii Europejskiej, Warszawa 2021, Wydawnictwo Sejmowe, ss. 302.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Kruk, AleksandraItem Agnieszka Bielawska, Koncepcja unii politycznej niemieckiej chadecji na tle politycznego i gospodarczego rozwoju Unii Europejskiej (1990–2017), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2019, ss. 352.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Molo, BeataItem Mai’a K. Davis Cross, Ireneusz Paweł Karolewski (red.), European-Russian Power Relations in Turbulent Times, University of Michigan Press, Ann Arbor 2021, ss. 311.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Podraza, AndrzejItem Wpływ pandemii SARS-CoV-2 na strategię rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Włodyka, Ewa MariaPandemia wirusa SARS-CoV-2 udowodniła, że dotychczasowe schematy funkcjonowania funduszy unijnych18 nie zawsze sprawdzają się w nowej rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Takim wadliwym, uniemożliwiającym zgodne z pierwotnymi założeniami realizacji lokalnej strategii rozwoju elementem okazały się wnioski beneficjentów o możliwości zmiany umowy o przyznanie pomocy. Wnioski te dotyczyły umów zawieranych poprzez lokalne grupy działania z województwem, które odpowiada za realizację programu operacyjnego i zagrażały zachowaniu realizacji wszystkich priorytetów. Główna hipoteza badawcza opiera się na założeniu, że pandemia wpłynęła negatywnie na realizację wymaganych do realizacji lokalnej strategii rozwoju wskaźników.Item Kwestie historyczne w stosunkach polsko-rosyjskich w latach 2007–2015(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Słowiński, KonradArtykuł podejmuje zagadnienie wpływu uwarunkowań historycznych na relacje polsko-rosyjskie u progu XXI w. Dzieje tych dwóch państw łączy wielowiekowa i trudna przeszłość, w wyniku czego powstały między nimi liczne nierozwiązane do końca spory, obciążenia i mity, dające o sobie znać po dzisiejszy dzień. Po upadku w 1989 r. systemu komunistycznego w naszym kraju nowe elity polityczne, kierując procesem przemian demokratycznych w III RP, podjęły starania zmierzające do rozliczenia spornych wątków ze wspólnej polsko-rosyjskiej historii. Na tej drodze wyrównywania dawnych zaszłości lata 2007–2015 obfitowały w ważne wydarzenia, mogące stanowić symbol wspólnego pojednania. Niestety zdarzały się również momenty regresu i głębokiego kryzysu, rzutujące negatywnie na współpracę obu krajów w kwestii rozliczania trudnych kart historii.Item Between negation and engagement. European integration in Mieczysław F. Rakowski’s journalism and political activity in 1958–1990(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Barabasz, AdamThe main aim of the article was to present the views of Mieczysław F. Rakowski on the multifaceted process of European integration in the years 1958–1990. Attention was focused on the “German problem”, the ideological war: capitalism – communism, the enlargement of the European Communities to new countries in the 1970s and 1980s.Item Rezolucje Parlamentu Europejskiego dotyczące sytuacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce w optyce Wiadomości TVP(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Piechocki, Marcin; Wyszyński, JacekW pracy przeanalizowano treść wszystkich newsów, które pojawiły się w głównych wydaniach Wiadomości TVP w latach 2016–2021, zawierających odniesienie do rezolucji Parlamentu Europejskiego związanych z polskim systemem sądowniczym. Autorzy próbowali znaleźć odpowiedzi na pytania o to jak prezentowana jest ta tematyka. Wyniki badań wskazują, iż redakcja Wiadomości buduje narrację idącą ramię w ramię ze stanowiskiem koalicji rządzącej, co nie było zaskoczeniem. Artykuł skupia się na analizie zabiegów stosowanych przez zespół Wiadomości przy relacjonowaniu sporu z Unią Europejską.Item Unia Europejska wspólnotą wartości. Spojrzenie z perspektywy języka protestu oraz nowych środków wyrazu w Polsce(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Molenda, Krzysztof; Nowiak, WojciechArtykuł odwołuje się w swojej analizie do postrzegania wartości Unii Europejskiej z perspektywy człowieka jako dobra najwyższego w kontekście zmian medialnych oraz protestów kobiet w Polsce pod koniec 2020 roku oraz społecznej aktywności demonstrującej przywiązanie Polaków do UE. Na początku trzeciej dekady XXI wieku istotnymi wartościami, podkreślanymi w przestrzeni publicznej są: dobro jednostek, wolność wypowiadania swoich poglądów, równość polityczna, społeczna oraz ekonomiczna dotycząca wszystkich, niezależnie od rasy, płci, orientacji seksualnej, kultury, religii, sympatii politycznych. Są one podstawą funkcjonowania wspólnoty ludzkiej w tym UE. Przestrzenią do obrony tych wartości, stały się nowe media w tym niezwykle istotne media społecznościowe. Celem niniejszego artykułu jest praktyczna analiza, styku wartości o tradycyjnym, humanistycznym znaczeniu takich, jak kultura słowa oraz debaty publicznej z walką o wolność manifestowania swoich poglądów oraz obrony wartości przy użyciu nowych mediów. Co wbrew pozorom nie jest sprzeczne. Język protestu młodego pokolenia, nie jest poprawny, sięga do wulgaryzmów, ponieważ bardzo często jest to nie tylko zmiana pokoleniowa, lecz odpowiedź na język polityki i polityków. Polem do analizy jest spór polityczno-ideologiczny wywołany na polskiej scenie politycznej. Analiza na gruncie badań politologicznych oraz nauki o mediach, oparta została na badaniu źródeł zarówno literatury naukowej, jak i Internetu oraz mediów społecznościowych. Studium przypadku są wydarzenia związane z protestem kobiet w Polsce oraz innymi wystąpieniami przeciwko polityce rządu. Charakter mediów społecznościowych powoduje, iż nie funkcjonuje w nich cenzura, jakakolwiek kontrola form wyrazu oraz treści. Jest to praktyczna realizacja wolności i prawa do wyrażania swoich poglądów oraz protestu. Taka forma wolności prowadzi do wulgaryzacji życia publicznego. Niejednokrotnie wulgaryzacja, słowna, gesty, symbole i ich użycie mają swoje źródła w obserwacji życia politycznego. Zdaniem autorów, ta forma wyrażania myśli, w tym również służąca obronie podstawowych społecznych wartości wymaga przedefiniowania i zrozumienia kontekstów kulturowych.Item Konsensus i jego brak w Radzie Europejskiej – analiza przypadku reelekcji Donalda Tuska w 2017 r. z perspektywy zwrotu praktycznego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Ławniczak, KamilZarówno Rada, jak i Rada Europejska działają zgodnie z „kulturą konsensusu”, co oznacza, że nawet jeśli formalnie mogą decydować o niektórych sprawach większością kwalifikowaną, w praktyce rzadko to robią. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku Rady Europejskiej i dlatego dla wielu obserwatorów było zaskoczeniem, gdy 9 marca 2017 roku Donald Tusk został wybrany na drugą kadencję jako przewodniczący Rady Europejskiej, pomimo przeciwnego głosu jednego państwa członkowskiego (Polski). Wydarzenie to oznaczało, że Rada Europejska po raz pierwszy skorzystała z możliwości wyboru swojego przewodniczącego większością kwalifikowaną, a nie jednogłośnie. W niniejszym artykule argumentuję, że stosowanie w takich sytuacjach formalnych przepisów pozwalających na głosowanie większością kwalifikowaną nie tylko nie podważa kultury konsensusu, ale wręcz jest niezbędne do jej utrzymania. Argument ten jest osadzony we wkładzie zwrotu praktycznego do badań politologicznych. Ten nurt umieszcza praktyki społeczne w centrum zainteresowania i podkreśla fakt, że mogą być one wykonywane mniej lub bardziej kompetentnie. Dlatego też, jeśli państwo członkowskie wykonuje „praktykę konsensusu” niepoprawnie, nie może oczekiwać, że normy, które tworzą kulturę konsensusu, pomogą mu narzucić swoje stanowisko innym państwom członkowskim. Ponieważ sposób funkcjonowania Rady Europejskiej jest trudno dostępny bezpośrednio, artykuł rozwija swoją argumentację, czerpiąc z dorobku badań nad procesem podejmowania decyzji w Radzie (w tym badań prowadzonych przez autora). Następnie przeprowadzona zostaje analiza dostępnych źródeł odnoszących się do wydarzeń z 2017 r., związanych z reelekcją Donalda Tuska.Item The structure of the Eurosceptic movement in Poland – political and civil far-right extremists(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Khmilevska, PolinaFar-right extremist groups in Poland have undergone the substantive evolution over the course of last thirty years – from being marginalized, small in number group to being one of the most developed and numerous movements in civil society, as well as on the political landscape. The article examines the history of this movement, its stages of development and demonstrates how pivotal is the role of far-right groups in Euroscepticism in Poland.Item Iść wolniej, a w każdym razie inaczej. Jak zbudować opowieść o Unii po pandemii?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Prawda, MarekAby zbudować opowieść o Unii po pandemii, staramy się zrozumieć zmiany i ich wpływ na nasze życie. Rok 2020 osłabił wiarę w przyszłość pojmowaną jako lepsza wersja teraźniejszości. Pandemia dała argumenty na rzecz tezy o wyczerpywaniu się projektu nowoczesności. Wiemy już, że musimy zwolnić, a także poszukać innych dróg. UE próbuje odczytać te znaki czasu poprzez Zielony Ład i budżet wieloletni, który ma być inwestycją w zmianę. Z pokonywania własnych słabości Wspólnota czerpie siłę i tlen do działań solidarnych. Zmierza w kierunku Unii bliższej współpracy. Chce już nie tylko wyrównywać różnice między bogatymi i biednymi, lecz także tworzyć inny model gospodarczy. Szuka nowej roli w świecie, bo wie, że musi bardziej liczyć na siebie. Z tej przemiany wyłania się współczesne europejskie imaginarium, zespół wyobrażeń i emocji kierujących ludzkimi działaniami. Są one szczególnie ważne dla młodszych pokoleń, które „przestały widzieć” Europę. Pedagogicznym wyzwaniem jest wytłumaczenie współczesnego sensu bycia razem. Polska ma szansę uczynić z zachodzących zmian, w tym zielonej transformacji, silny impuls rozwojowy. Nie sprzyja temu podsycanie nastrojów antyunijnych w kraju.Item Chancellor Angela Merkel’s achievements and failures in the Germany’s European policy (2005–2021)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Koszel, BogdanThe aim of the article was to analyse the Germany’s European policy under the rule of Chancellor A. Merkel in terms of solving emerging crises in the European Union in the 21st century. The author presented a thesis that despite the scale of problems, Chancellor Merkel was successful in finding solutions favourable to Europe. Her methods were often controversial and debatable, but she was able to break the resistance of her opponents. After Brexit, her greatest objectives were to maintain the cohesion of Member States and to guide the EU safely through the COVID-19 epidemic.Item Edukacja obywatelska w Anglii. Od polityki Partii Pracy do Brexitu – wybrane konteksty polityczne, społeczne i edukacyjne(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Hejwosz-Gromkowska, DariaEdukacja obywatelska w Anglii została wprowadzona do szkół, jako odrębny i obowiązkowy przedmiot w 2002 roku. Jej implementacji – poza celami merytorycznymi wyrażonymi w tzw. Raporcie Cricka (1998) – przyświecały również cele polityczne wyrażone w programie Partii Pracy. Szkolna edukacja obywatelska stała się przedmiotem zainteresowań rożnych aktorów społecznych: naukowców, komentatorów, polityków, nauczycieli. Od momentu jej wprowadzenia następowały zmiany w programach nauczania, będących konsekwencją zarówno transformacji politycznych, jak i zmian na szczeblach władzy. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy i rekonstrukcji politycznych i społecznych uwarunkowań edukacji obywatelskiej w systemie szkolnictwa obowiązkowego w Anglii. Rozważania zawarte w niniejszym artykule zostały podzielone na cztery kluczowe okresy, obejmujące lata (1998–2020), w których rządy Laburzystów, a następnie konserwatystów dokonywały reform w programach kształcenia mających znaczenie dla szkolnej edukacji obywatelskiej.Item Criteria for assessing action undertaken by border municipalities towards a “green smart city”(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Łaźniewska, Ewa; Janicka, Izabela; Górecki, TomaszThe article presents a proposal for a research tool that might assess the ecological activity of municipalities, with particular emphasis on those that lie on national boundaries. With climate change, it has become necessary to take into account the principles of sustainable growth while maintaining high living standards in the long term. Systematic research on the action undertaken by municipalities in this area is a necessary requirement in the coming years. For this reason, the main directions and areas of research in the process of approaching the concept of a “green smart city” have been outlined. The available literature is limited to research in the field of smart cities and examines solutions for large urban agglomerations. The evaluation criteria of “ecological maturity” proposed in this paper are designed for small border municipalities. One may accept the thesis that due to their specificity, location, natural diversity and the opportunities for cooperation with a foreign partner that they offer, border municipalities can create a model of ecological behaviour in terms of a “green smart city”. This evolution requires support and monitoring for policymakers, and the proposed online research tool may reveal “ecological immaturities”, decisional errors or just plain negligence. One might only hope that, as a result of these indications, the recommendations will prove valuable for all local government units. On the other hand, a number of doubts and dilemmas are raised that researchers are unable to eliminate at this stage.Item Polityka antykryzysowa Unii Europejskiej w obliczu pandemii SARS CoV-2 w obszarze zdrowia publicznego w 2020 roku. W poszukiwaniu rozwiązań funkcjonalnych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Marcinkowski, TomaszKryzys pandemiczny postawił przed Unią Europejką zupełnie nowe wyzwania. Pojawiło się pytanie o to jaka powinna być właściwa reakcja na zagrożenie dotyczące życia i zdrowia Europejczyków. Na jakim poziomie powinny być podejmowane strategiczne działania: europejskim czy krajowym. Wraz z rozwojem pandemii, jej transgranicznym i bezprecedensowym charakterem pojawiło się jednak wyczekiwanie działań ze strony instytucji unijnych. W artykule ukazano reakcję Unii Europejskiej w obszarze zdrowia publicznego na kryzys pandemiczny w pierwszym roku pandemii. W oparciu o analizę dokumentów unijnych przedstawiono główne kierunki proponowanych działań. Ukazano w jaki sposób poszukiwano rozwiązań funkcjonalnych w trakcie realizacji działań antykryzysowych. Dodatkowo przedstawiono w jaki sposób pandemia miała wpływ na rozwój unijnej polityki zdrowotnej (np. EU4Health czy strategię farmaceutyczną).Item Międzynarodowe organizacje radykalnej lewicy wobec Unii Europejskiej. Analiza wybranych przykładów w kontekście pandemii SARS-CoV-2(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Malendowicz, PawełPrzedmiotem artykułu jest analiza dokumentów programowych i publicystyki trzech ruchów i nurtów radykalnie lewicowych, które były reprezentowane przez takie organizacje międzynarodowe, jak: the Initiative of Communist and Workers’ Parties in order to study and elaborate European issues and to coordinate their activity (CWPE), the International Socialist Alternative (ISA) i the International Socialist Tendency (IST). W każdej z wymienionych organizacji aktywne były również polskie partie i grupy polityczne. Celem artykułu jest określenie przyczyn i treści krytyki Unii Europejskiej przez wymienione organizacje, wskazanie podobieństw i różnic między nimi, a także określenie różnic pomiędzy krytyką integracji europejskiej dokonaną przez ruchy radykalnej lewicy oraz ruch anarchistyczny i ruchy radykalnie nacjonalistyczne. Analiza została przeprowadzona z uwzględnieniem krytyki działań elit Unii Europejskiej i rządów państw europejskich w zwalczaniu pandemii SARS-CoV-2.Item Polityka regionalna Unii Europejskiej: wnioski z doświadczeń Finlandii w latach 1995–1999(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Kaczmarek, KrzysztofW artykule podjęto próbę analizy efektywności polityki regionalnej Unii Europejskiej i Finlandii wobec obszarów peryferyjnych w pierwszym dla tego państwa okresie programowania 1995–1999. Szczególna uwaga została poświęcona Laponii. Ze względu na niekorzystne warunki przyrodnicze region ten borykał się z wieloma problemami, spośród których pierwotnym wydaje się być depopulacja. Polityka regionalna prowadzona wobec Laponii miała na celu zahamowanie tego procesu. Jednak błędy popełnione przy planowaniu skutkowały jej niepowodzeniem. Można zatem postawić hipotezę, że nie wysokość nakładów finansowych przeznaczonych na zwiększenie konkurencyjności regionu, ale znajomość jego specyfiki może przynieść pożądane efekty. Tymczasem, w kontekście polityki regionalnej wobec Laponii, okres 1995–1999 charakteryzował się niewłaściwym planowaniem opartym na zbyt powierzchownych analizach.Item Zmiany w polityce antyrasistowskiej Unii Europejskiej w latach 2000–2020(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Burgoński, PiotrCelem artykułu było wykazanie, że polityka antyrasistowska UE w latach 2000–2020 uległa zmianie, a następnie zaprezentowanie, na czym owe zmiany polegały i jaki miały charakter. Materiał badawczy stanowiły 62 dokumenty głównych instytucji UE: Komisji, Rady, Parlamentu Europejskiego. Uzyskane rezultaty badań pokazują, że główne zmiany polegały na bardziej zniuansowanym podejściu do walki z rasizmem: dostrzeżeniu różnych grup dotkniętych rasizmem, różnych sposobów doświadczania rasizmu, nowych odmian rasizmu (ekspresywnego, środowiskowego), nowych jego źródeł (politycy i partie polityczne, sztuczna inteligencja). Spośród zmian dotyczących proponowanych środków należy wymienić kładzenie większego nacisku na środki zapewniające równość substancjalną. Odnotować też trzeba wzmocnienie ochrony ofiar rasizmu. Ponadto, nastąpiło zwiększenie liczby jednostek w ramach KE odpowiedzialnych za walkę z rasizmem, a także wzrost liczby zewnętrznych struktur, które wzmacniają możliwości KE w zakresie analizy prawnej i prowadzonych polityk. Odnośnie do sposobu prowadzenia polityki antyrasistowskiej zauważalne jest zwiększenie znaczenia tzw. nowego sposobu zarządzania. Zaobserwowane zmiany nie były radykalne, lecz następowały stopniowo. Miały charakter linearny, tzn. nie oznaczały zerwania z przeszłością. Polegały na przesunięciu akcentów oraz dołożeniu kolejnego elementu, a nie ich wymianie. W związku z tym rozwój polityki antyrasistowskiej UE można scharakteryzować jako szereg działań, które nie konkurują ze sobą, ale się uzupełniają, aby zrealizować określony z góry cel.Item Modele polityki integracyjnej we współczesnej Europie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2021) Chybowska, Magdalena; Trafiałek, ElżbietaDla Europy integracja migrantów jest dużym wyzwaniem. Zarządzanie migracją stwarza odpowiednie warunki do pełnego wykorzystania potencjału wykształconych, aktywnych i przedsiębiorczych osób, którymi nierzadko są migranci. Różne modele integracji proponowane przez państwa członkowskie UE pozwalają różnie korzystać z potencjału, jaki oni za sobą niosą. W artykule opisano główne modele postaw państw członkowskich wobec migrantów.